Viêm đường tiết niệu có lây không và triệu chứng ra sao?
Viêm đường tiết niệu là bệnh viêm nhiễm xảy ra ở đường tiết niệu do vi khuẩn gây viêm nhiễm. Ban đầu bệnh không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng người bệnh nhưng lại gây đau rát, khó chịu. Viêm đường tiết niệu xảy ra nhiều hơn ở phụ nữ. Một trong những nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu là do không vệ sinh đúng cách trước và sau khi quan hệ tình dục.
Viêm đường tiết niệu không phải là bệnh đặc biệt nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Vậy viêm đường tiết niệu có tự khỏi không hay phải nhờ đến sự điều trị của bác sĩ?
Viêm đường tiết niệu là gì?
Viêm đường tiết niệu là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở một hay nhiều cơ quan của hệ tiết niệu do các loại vi khuẩn, vi nấm có hại xâm nhập, tấn công và gây nhiễm trùng. Bệnh có 2 cấp độ đó là viêm niệu đạo cấp tính và viêm niệu đạo mãn tính. Ở giai đoạn cấp tính, nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời; hoặc điều trị không dứt điểm sẽ chuyển sang giai đoạn mạn tính. Điều này sẽ khiến vết thương khó lành. Đồng thời gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm, sinh lý người bệnh.
Yếu tố thuận lợi gây viêm đường tiết niệu
Những người có một số yếu tố sau đây dễ bị nhiễm trùng tiểu hơn:
– Lối sống: Sinh hoạt tình dục, nhịn tiểu, uống ít nước, vệ sinh cá nhân không đúng cách, hút thuốc lá, nghiện rượu.
Yếu tố tại chỗ: Tắc nghẽn đường tiết niệu, sỏi niệu, phì đại tiền liệt tuyến, dị tật bẩm sinh đường tiết niệu, dẫn lưu bàng quang, chấn thương, loét đường tiết niệu, sau thủ thuật thông tiểu, nong, nội soi đường tiết niệu, viêm âm đạo ở phụ nữ.
– Yếu tố toàn thân: Suy giảm miễn dịch, AIDS, thuốc tránh thai, mang thai, đái tháo đường, viêm khớp.
Xem thêm Chi phí thụ tinh ống nghiệm IVF bao nhiêu? Tỉ lệ thành công bao nhiêu %
Những biểu hiện bệnh viêm đường tiết niệu
- Đái rắt: đi vệ sinh liên tục nhưng lượng nước tiểu mỗi lần Hành lang rất nhỏ.
- Đi tiểu buốt: đi tiểu có cảm giác đau buốt như kim châm.
- Màu sắc nước tiểu: thay đổi bất thường, có màu đen, đục hoặc có lẫn máu.
- Đau bụng dưới: đau nóng rát, âm ỉ vùng bụng dưới.
- Dấu hiệu từ thận: đau lưng, mệt mỏi, buồn nôn và ớn lạnh.
Mức độ nguy hiểm của viêm đường tiết niệu?
Viêm đường tiết niệu ngoài để lại những triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Nếu không điều trị ngay có thể lan lên trên gây viêm đài bể thận, viêm đài bể thận, suy thận, nhiễm trùng huyết. Ở nam giới có thể lan xuống dưới gây viêm thừng tinh, viêm tinh hoàn. Ngoài ra, người bị viêm đường tiết niệu có thể lây vi khuẩn cho vợ/chồng/bạn tình, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Cách nhận biết tình trạng viêm đường tiết niệu
Các dấu hiệu lâm sàng của viêm đường tiết niệu tùy thuộc vào vị trí viêm nhiễm (viêm đường tiết niệu trên hay dưới), mức độ viêm nhiễm và biến chứng mà có các biểu hiện lâm sàng khác nhau.
Đối với phụ nữ
- Cảm giác tiểu buốt, gắt, liên tục, tiểu không hết khiến người bệnh ngại đi tiểu, ngại uống nước.
- Lượng nước thải ra mỗi lần đi tiểu rất ít, thậm chí gần như không tồn tại. Khi đi tiểu, người bệnh cảm thấy đau vùng bụng và vùng xương chậu.
- Nước tiểu đổi màu, có mùi hôi và nồng. Nếu không được điều trị ngay lập tức, rất có thể người bệnh sẽ đi tiểu ra máu.
- Một số trường hợp còn bị đau vùng thắt lưng và bụng dưới. Đây là vị trí tương ứng với thận và niệu quản. Cảm giác này thường xuất hiện khi cơ thể bị nhiễm trùng nặng.
- Khi bệnh gây nhiễm trùng toàn thân, người bệnh sẽ bị sốt từ sốt nhẹ đến sốt cao cảm lạnh, thường xuyên nôn mửa. Tuy nhiên, đây là những dấu hiệu dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác cần theo dõi thêm.
Các bài viết chủ đề sức khỏe liên quan tại đây
Đối với nam giới
- Nam giới ít bị viêm đường tiết niệu hơn nữ giới do cấu tạo niệu đạo ở nam giới dài hơn nữ giới, tác nhân gây bệnh khó bội nhiễm ngược dòng và gây viêm đường tiết niệu. Do đó, khi nam giới bị viêm niệu đạo thường kèm theo các yếu tố nguy cơ như: sỏi tiết niệu, u xơ tuyến tiền liệt, chít hẹp niệu quản, bàng quang thần kinh.
- Tiểu són, tiểu buốt và số lần đi tiểu nhiều bất thường trong ngày.
- Nước tiểu có những thay đổi bất thường như mùi nồng, xuất hiện máu hoặc mủ.
- Thường xuyên cảm thấy khó chịu trong người do kéo dài, đau buốt vùng hạ vị.
- Khi bệnh nặng hơn, dương vật sẽ bị ngứa hoặc căng ra. Sáng ngủ dậy đầu dương vật có biểu hiện chảy mủ, có mùi hôi.
- Khi bị viêm đường tiết niệu kéo dài còn khiến người bệnh bị rối loạn giấc ngủ, xuất hiện các cơn rét run, môi khô, sắc mặt tiều tụy, hốc hác.
Nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu
Vi khuẩn E.Coli
Vi khuẩn E. Coli là nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm trùng đường tiết niệu (80%). Vi khuẩn xuất hiện trên bề mặt kết mạc. E.Coli rất dễ lây lan qua đường tình dục, đặc biệt là quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su, rất dễ gây nhiễm trùng đường tiết niệu cho bạn tình.
Quan hệ tình dục không an toàn
Quan hệ tình dục không an toàn là cơ hội thuận lợi để vi khuẩn E.Coli xâm nhập, phát triển thành bệnh. Khi đường tiết niệu bị tổn thương, không chỉ vi khuẩn E. Coli mà các loại vi khuẩn như lậu, chlamydia… cũng có khả năng xâm nhập cơ thể dễ dàng.
Lúc này, vi khuẩn từ bên ngoài bộ phận sinh dục sẽ bị đẩy lên bàng quang khi giao hợp, từ đó gây nhiễm trùng đường tiết niệu. Để phòng ngừa nguy cơ viêm nhiễm đường tiết niệu và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, bạn nên sử dụng bao cao su, vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đi tiểu trước và sau khi giao hợp.
Vệ sinh vùng kín sai cách
Vệ sinh vùng kín không đúng cách sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Ở nam giới, cặn bẩn thường được tích trữ ở bao quy đầu. Khi vệ sinh bộ phận sinh dục không sạch sẽ, vi khuẩn sẽ nhanh chóng sinh sôi và phát triển, gây viêm nhiễm và lây lan bên trong các cơ quan của đường tiết niệu như bàng quang, thận, niệu quản, niệu đạo.
Ở nữ cấu tạo niệu đạo thường ngắn, thẳng đứng. Cấu trúc này sẽ là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn dễ dàng xâm nhập và gây viêm nhiễm. Ngoài ra, thói quen thụt rửa âm đạo quá sâu bằng các chất tẩy rửa mạnh cũng ảnh hưởng xấu đến môi trường vùng kín. Vi khuẩn sẽ tận dụng cơ hội xâm nhập và nhanh chóng phát triển gây ra bệnh viêm đường tiết niệu.
Nhịn tiểu
Khi bạn nhịn tiểu, nước tiểu sẽ ứ đọng trong bàng quang. Khi đó, vi khuẩn sẽ có thời gian sinh sôi, phát triển nhanh chóng và gây bệnh. Ngoài ra, thói quen nhịn tiểu còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm ở đường tiết niệu trên.
Nguy cơ gây nhiễm trùng đường tiểu
Theo cấu tạo sinh học, cấu tạo đường tiết niệu ở phụ nữ thường ngắn hơn ở nam giới. Do đó, nguy cơ nhiễm trùng cũng sẽ cao hơn. Hơn 50% phụ nữ từng bị viêm đường tiết niệu ít nhất một lần trong đời, tỷ lệ tái phát là 20% – 30%.
UTI có thể xảy ra do các yếu tố rủi ro như:
- Quan hệ tình dục quá nhiều hoặc thay đổi đối tác thường xuyên
- Vệ sinh cá nhân không đúng cách
- Bị bệnh tiểu đường
- thông tiểu
- tiểu không tự chủ
- Sỏi thận
- bí tiểu
- phụ nữ mãn kinh
- Tiền sử UTI
- Các phương pháp ức chế miễn dịch được sử dụng
- Lạm dụng kháng sinh làm phá vỡ hệ sinh thái của men vi sinh trong đường tiết niệu và ruột.
- Tác dụng phụ của thuốc xạ trị hoặc hóa trị (cyclophosphamide và ifosfamide)
Phòng ngừa lây nhiễm viêm đường tiết niệu
Để phòng tránh lây nhiễm viêm đường tiết niệu, bạn có thể tham khảo các biện pháp đơn giản sau:
- Đi tiểu ngay sau khi quan hệ để loại bỏ vi khuẩn có hại khỏi bàng quang và niệu đạo
- Không quan hệ tình dục bằng miệng để tránh lây nhiễm phụ
- Vệ sinh bộ phận sinh dục sau khi quan hệ
- Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục
- Uống nhiều nước, bổ sung nước ép nam việt quất, sữa chua, thực phẩm giàu vitamin C như cam, bưởi, cà chua, súp lơ xanh… để giảm lượng vi khuẩn sống trong đường tiết niệu.
Viêm đường tiết niệu quan hệ có lây không?
Để biết UTI có lây không, người bệnh phải xác định được loại vi khuẩn cũng như vị trí nhiễm trùng.
Tác nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu phổ biến nhất là vi khuẩn E.coli. Ngoài ra còn có một số loại vi sinh vật khác như Klebsiella, Proteus mirabilis, Enterococcus… hoặc do một số loại nấm gây ra.
Về bản chất, viêm đường tiết niệu không thuộc nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tuy nhiên, vi khuẩn gây bệnh vẫn có thể lây lan trong trường hợp người bệnh có quan hệ tình dục không an toàn. Đặc biệt là khi quan hệ tình dục. Vị trí này tạo điều kiện vô cùng thuận lợi để vi khuẩn E.coli và các loại vi khuẩn khác xâm nhập vào đường tiết niệu rồi gây viêm nhiễm đường tiết niệu.
Viêm đường tiết niệu lây lan như thế nào khi quan hệ tình dục?
Con đường lây lan chủ yếu của vi khuẩn gây bệnh viêm đường tiết niệu là qua quan hệ tình dục không an toàn. Vi khuẩn trong bộ phận sinh dục hoặc hậu môn của một người có thể di chuyển đến âm đạo hoặc dương vật của bạn tình. Ngoài ra, hoạt động tình dục có thể đẩy vi khuẩn vào sâu bên trong, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
Trong quá trình giao hợp, nước tiểu có thể bị ứ đọng trong bàng quang hoặc đường tiết niệu, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.
Ngoài ra, quan hệ tình dục bằng miệng khi bạn tình của bạn bị nhiễm trùng tiểu có thể lây lan vi khuẩn sang khoang miệng và gây nhiễm trùng thứ phát.
Người viêm đường tiết niệu có cần kiêng quan hệ không?
Viêm đường tiết niệu gây đau rát, khó chịu ở bộ phận sinh dục khi quan hệ tình dục. Vì vậy, các bác sĩ thường khuyên người bệnh hạn chế hoặc không quan hệ tình dục trong thời gian điều trị. Giao hợp có thể ảnh hưởng đến người đó như sau:
Các triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng:
Nhiễm trùng đường tiết niệu gây kích ứng và làm viêm các mô nhạy cảm bên trong đường tiết niệu. Do đó, bất kỳ sự xâm nhập nào từ bên ngoài đều có thể gây áp lực lên các cơ quan của hệ tiết niệu. Người bệnh sẽ có cảm giác đau buốt ở dương vật hoặc nóng rát ở niệu đạo. Đặc biệt là quan hệ tình dục, khi bị viêm đường tiết niệu có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Gây ra các bệnh lý khác
Hơn 90% các trường hợp nhiễm trùng liên quan đến E. coli và chlamydia thông qua quan hệ tình dục với người bị nhiễm bệnh. Những loại vi khuẩn này có thể tồn tại trong âm đạo và dịch. Vì vậy, sự tiếp xúc thân mật có thể làm vi khuẩn bám vào tay, miệng, bộ phận sinh dục… và gây ra một số bệnh lý tình dục khác.
Ngoài ra, việc vi khuẩn bị đẩy sâu hơn vào bên trong cơ thể thông qua quá trình giao hợp sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm sang các bộ phận khác. Điều này có thể khiến người đó tái nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc một tình trạng tiềm ẩn khác.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra nếu nhiễm trùng đường tiết niệu kèm theo các triệu chứng sau:
- Chảy máu, ngứa hoặc rát khi đi tiểu
- Có cảm giác đau dữ dội ở lưng và bụng
- Tiết dịch âm đạo hoặc dương vật bất thường
- Viêm đường tiết niệu tuy không phải là bệnh lây nhiễm nhưng vẫn có thể lây lan vì những lý do chủ quan ở người mắc phải. Vì vậy, người bệnh nên có ý thức tự chăm sóc, tự chủ để tránh lây lan mầm bệnh cho những người xung quanh.
Cách điều trị viêm đường tiết niệu
Điều trị viêm đường tiết niệu bằng thay đổi thói quen sinh hoạt
Uống nhiều nước
Uống ít nhất khoảng. 2 đến 3 lít mỗi ngày. Có thể là uống nước lọc, nước râu ngô, nước mã đề. Hãy từ bỏ ngay thói quen nhịn tiểu.
Uống ít nước và nhịn tiểu sẽ khiến nước tiểu cô đặc lại. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Uống nhiều nước và đi tiểu nhiều sẽ ngăn ngừa được hiện tượng này và sẽ làm thông đường tiết niệu. Dòng nước tiểu sẽ rửa sạch mầm bệnh khi chúng chưa phát tán.
Ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng tiểu nhẹ, có thể điều trị mà không cần dùng thuốc.
Hạn chế tình dục
Trong thời gian bị viêm đường tiết niệu cần hạn chế giao hợp. Hành động giao hợp tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập ngược dòng từ bên ngoài qua niệu đạo vào bàng quang.
Vệ sinh cá nhân đúng cách, nhất là ở phụ nữ.
Sau khi đi đại tiện, do phải đi trước nên chị em thường vệ sinh từ sau ra trước. Động tác này khiến vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào đường tiết niệu dễ dàng hơn. Vì vậy chúng ta phải thay đổi thói quen này, thay vì lau từ sau ra trước thì nay chúng ta sẽ phải lau từ trước ra sau.
Tránh mặc quần áo, đồ lót quá chật, làm bằng chất liệu khó thoát mồ hôi.
Trong thời gian hành kinh cần vệ sinh sạch sẽ và thay băng vệ sinh thường xuyên.
Khi phơi khô, cần tiến hành thận trọng. Tránh làm trầy xước đường dây.
Chỉ sử dụng dung dịch tẩy rửa chuyên dụng. Không dùng xà phòng hay các chất tẩy rửa không chuyên dụng để vệ sinh vùng kín. Các dung dịch này làm mất đi tính kiềm – tính axit ở đây tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Dinh dưỡng, tập luyện
Ăn uống đầy đủ các chất, tăng cường luyện tập thể dục thể thao. Hạn chế hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia. Các biện pháp này nhằm nâng cao sức đề kháng chung của toàn cơ thể.
Đặc biệt chú ý bổ sung vitamin C có nhiều trong ổi, cam, dâu tây, kiwi, đu đủ, súp lơ. Vitamin C có tác dụng làm tăng nồng độ axit có trong nước tiểu. Giúp giảm số lượng vi khuẩn có hại trong hệ thống tiết niệu.
Điều trị viêm đường tiết niệu bằng dùng thuốc
Việc dùng thuốc cho bệnh nhân bị nhiễm trùng đường tiết niệu cần có sự tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng.
Thuốc kháng sinh
- Levofloxacin 250 mg, uống 1 hoặc 2 viên/ngày, uống 1 lần duy nhất trong ngày, uống từ 5 đến 10 ngày.
- Ciprofloxacin 500 mg, ngày uống 2 viên: sáng 1 viên, tối 1 viên, đợt dùng từ 5 đến 10 ngày.
- Biseptol 480 mg (Trimethoprim và sulfamethoxazole), ngày uống 4 viên: sáng 2 viên, tối 2 viên, uống khoảng 15 phút. 5 đến 10 ngày.
- Nhóm thuốc Tetracycline: Doxycycline…
- Nhóm thuốc beta-lactam: Amoxicillin kết hợp với acid clavulanic, ceftriaxone…
- Thuốc nhóm macrolid: Clarithromycin, azithromycin…
Các loại thuốc khác
- Thuốc hạ nhiệt, giảm đau được dùng khi người bệnh bị sốt, khó chịu nhiều. Paracetamol 500 mg, ngày uống 3 viên, chia làm 3 lần. Sáng uống 1 viên, chiều uống 1 viên, tối uống 1 viên còn lại.
- Thuốc giảm phù nề: Alpha chymotrypsin. Alpha choay ngày uống 6 viên chia 3 lần. Sáng uống 2 viên, chiều uống 2 viên, tối uống 2 viên còn lại
- Thuốc chống viêm: Corticoid.
Lời khuyên quan hệ tình dục khi viêm đường tiết niệu
Tình dục là nhu cầu bản năng sinh học của mỗi con người. Vì vậy, có nhiều lúc người ấy không kiềm chế được cảm giác muốn gần gũi. Nếu người bệnh vẫn quyết định quan hệ tình dục trong giai đoạn điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu, cần lưu ý một số vấn đề sau để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và biến chứng:
Quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh, sử dụng bao cao su để tránh lây nhiễm các bệnh phụ khoa.
Đi tiểu trước và sau khi quan hệ tình dục. Điều này giúp làm sạch niệu đạo và đẩy vi khuẩn ra khỏi cơ thể.
Vệ sinh bộ phận sinh dục sau khi quan hệ tình dục sạch sẽ, đúng cách. Mục đích không cho vi khuẩn, vi nấm có cơ hội từ hậu môn xâm nhập vào niệu đạo.
Không quan hệ tình dục bằng miệng để ngăn vi khuẩn di chuyển đến miệng và gây ra các triệu chứng nhiễm trùng thứ cấp khác.
Uống nhiều nước. Chế độ ăn hàng ngày nên bổ sung sữa chua, nước ép việt quất và các thực phẩm giàu vitamin C như ổi, cam, bưởi, cà chua, bông cải xanh….
Viêm đường tiết niệu điều trị ở đâu?
Bệnh viện có:
– Đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu an toàn.
– Trang thiết bị điều trị được nhập khẩu quốc tế.
– Cơ sở vật chất hiện đại, được đầu tư nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.
– Chi phí điều trị phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân.
Tìm hiểu về bệnh viêm đường tiết niệu
Viêm đường tiết niệu có lây không và triệu chứng ra sao?