Viêm phế quản là gì? Cách điều trị viêm phế quản nhanh khỏi
Viêm phế quản hay còn gọi là nhiễm trùng phế quản là bệnh lý về đường hô hấp thường gặp ở cả trẻ nhỏ và người lớn. Bệnh thường được chia thành 2 loại là cấp tính và mãn tính với các dấu hiệu, triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Vậy viêm phế quản được nhận biết như thế nào?
Viêm phế quản phổi là bệnh lý đường hô hấp thường gặp, nhất là ở trẻ em dưới 2 tuổi và người lớn trên 65 tuổi. Bệnh tiến triển với nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau và có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp nếu không được điều trị ngay. Chữa viêm phế quản như thế nào, hãy cùng đọc bài viết dưới đây.
Bệnh viêm phế quản là gì?
Viêm phế quản là tình trạng viêm niêm mạc của các ống phế quản. Khi bị viêm phế quản, người bệnh thường xuyên ho, khạc đờm. Có hai loại viêm phế quản:
Viêm phế quản cấp: Là tình trạng viêm cấp tính niêm mạc phế quản ở người trước đó chưa có tổn thương, thường do vi khuẩn, vi rút hoặc cả hai.
Viêm phế quản mãn tính: Khi bước sang giai đoạn mãn tính, nó sẽ liên tục kích thích các ống phế quản, đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Tình trạng này có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Viêm phế quản mãn tính nghiêm trọng hơn nhiều so với viêm phế quản cấp tính.
Xem thêm Mụn cám là gì? Cách trị mụn cám ở cằm tại nhà hiệu quả rẻ tiền
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm phế quản
Nguyên nhân gây viêm phế quản khá đa dạng, có thể xuất phát từ các yếu tố sau:
Nguyên nhân viêm phế quản cấp
Viêm phế quản cấp tính có thể do các nguyên nhân sau:
- Do các loại vi khuẩn, vi rút gây cảm cúm, cảm lạnh tấn công cơ thể và gây nhiễm trùng.
- Thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá, môi trường ô nhiễm,…
Nguyên nhân viêm phế quản mãn tính
Nguyên nhân gây viêm phế quản mãn tính chủ yếu là do phổi và phế quản bị tổn thương do viêm phế quản kéo dài lặp đi lặp lại nhiều lần. Ngoài các yếu tố như vi khuẩn, virus tấn công, môi trường sống thường xuyên tiếp xúc với khói bụi còn có:
- Yếu tố di truyền: Nếu gia đình có bố mẹ hoặc người thân mắc bệnh viêm phế quản mãn tính thì nguy cơ mắc bệnh này ở trẻ sẽ cao hơn những gia đình khác.
- Có tiền sử bệnh hô hấp hoặc trào ngược dạ dày thực quản.
- Với viêm phế quản cấp tính liên tục, thường xuyên.
Nguyên nhân chính gây viêm phế quản cấp thường là do virus, cũng có thể do nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc nhiều với các chất gây kích ứng phổi như khói thuốc lá, khói bụi, ô nhiễm không khí.
Viêm phế quản mãn tính thường do niêm mạc phế quản bị viêm nhiễm lặp đi lặp lại trong thời gian dài. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phế quản mãn tính là những người thường xuyên tiếp xúc với các chất kích thích phổi do nghề nghiệp (như công nhân xây dựng, thợ khai thác than, kim loại,..) và những người hút thuốc lá. Mức độ ô nhiễm không khí cũng là một trong những yếu tố góp phần vào sự phát triển của bệnh.
Một số nguyên nhân phổ biến khác của viêm phế quản là:
– Tác động môi trường: Bụi bẩn, ô nhiễm không khí, khói bụi,…
– Sức đề kháng kém: Hệ thống miễn dịch của người bệnh bị suy giảm là điều kiện thuận lợi để virus tấn công và gây bệnh.
Viêm phế quản ở trẻ nhỏ có các triệu chứng điển hình nào?
Trẻ nhỏ bị viêm phế quản thường có các triệu chứng viêm đường hô hấp khá điển hình, bao gồm các biểu hiện như:
– Trẻ bị ho kéo dài, có thể ho khan hoặc ho thành tiếng.
– Sốt kèm theo thở khò khè, thở nhanh.
– Trẻ bị nghẹt mũi lâu ngày, sổ mũi lâu ngày.
Đặc biệt, các triệu chứng này có xu hướng nặng hơn vào ban đêm nên cha mẹ phải theo dõi chặt chẽ để có biện pháp xử lý kịp thời nếu các triệu chứng trở nặng.
Cha mẹ cần lưu ý nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng sau:
– Toàn thân tím tái, chân tay lạnh: nguyên nhân của hiện tượng này là do thanh quản bị tắc nghẽn khiến trẻ khó thở, nếu không được xử lý nhanh sẽ nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. .
– Trẻ khó thở: Để đánh giá mức độ khó thở của trẻ, cha mẹ nên đặt trẻ nằm yên trong 1 phút và đếm nhịp thở của trẻ. Lưu ý cha mẹ nên đếm 3 lần để có kết quả khách quan nhất rồi so sánh kết quả với bảng chuẩn đánh giá ngưỡng thở nhanh theo độ tuổi do Tổ chức Y tế Thế giới ban hành:
+ Trẻ dưới 2 tháng nhịp thở >= 60 lần/phút.
+ Đối với trẻ từ 2-12 tháng tuổi > nhịp thở = 50 lần/phút.
+ Trẻ từ 1 đến 5 tuổi nhịp thở >= 40 lần/phút.
– Nhịp thở của trẻ càng nhanh, mức độ khó thở của trẻ càng cao thì càng nguy hiểm.
– Trẻ sốt cao: Khi bị viêm phế quản trẻ thường sốt cao từ 39 độ C trở lên. Ngoài ra, sốt cao còn khiến trẻ có nguy cơ bị co giật, mất ý thức.
– Trẻ bỏ bú, biếng ăn, cơ thể suy nhược, mệt mỏi.
Các bài viết chủ đề sức khỏe tại đây
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản
Dưới đây là một số yếu tố chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản:
Khói thuốc lá: đây được coi là yếu tố hàng đầu trong quá trình phát triển của bệnh. Những người thường xuyên hút thuốc hoặc sống trong môi trường nhiều khói thuốc cũng có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phế quản cấp tính hoặc mãn tính.
Sức đề kháng kém: Khi cơ thể mắc một bệnh cấp tính khác như cảm lạnh hoặc bệnh mãn tính làm suy giảm hệ thống miễn dịch cũng rất dễ mắc bệnh viêm phế quản. Những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao là người lớn tuổi, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Tiếp xúc với các chất gây kích ứng tại nơi làm việc: Nếu thường xuyên làm việc trong môi trường có chứa các chất gây kích ứng phổi, bạn rất dễ mắc bệnh viêm phế quản. Chẳng hạn như dệt may, cơ khí hoặc tiếp xúc với hóa chất hoặc khói thuốc.
Trào ngược dạ dày: những cơn ợ nóng, ợ chua lặp đi lặp lại có thể gây kích ứng cổ họng và làm tăng nguy cơ viêm phế quản.
Viêm phế quản có lây không?
Một trong những vấn đề liên quan đến căn bệnh này khiến nhiều người lo lắng đó là bệnh viêm phế quản có lây không. Trên thực tế, nếu nguyên nhân gây viêm phế quản ở người lớn và trẻ mới biết đi là do nhiễm vi-rút hoặc vi khuẩn, sẽ có nhiều nguy cơ lây nhiễm từ người này sang người khác thông qua ho hoặc hắt hơi.
Để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm, bạn nên tập thói quen:
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc ra khỏi nhà
- Che miệng khi ho hoặc hắt hơi
- Ho hoặc hắt hơi vào khăn giấy, khuỷu tay
Nếu bạn có các triệu chứng của viêm phế quản, hãy lưu ý hạn chế tiếp xúc với những người xung quanh, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già và những người có hệ miễn dịch yếu hoặc những người có bệnh lý nền.
Biến chứng viêm phế quản
Bệnh sởi phế quản cấp tính nếu không được điều trị sớm và dứt điểm sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số trường hợp bệnh tái phát nhiều lần, các ổ viêm trong phế quản không được điều trị dứt điểm sẽ tạo điều kiện thuận lợi dẫn đến viêm phổi, giãn phế quản, viêm phế quản mãn tính, suy hô hấp cấp.
Ở trẻ em có thể có biến chứng viêm phế quản tắc. Đôi khi viêm phế quản cấp tính là khởi đầu của bệnh hen phế quản. Nếu người bệnh cúm bị viêm phế quản bội nhiễm, bệnh trở nặng thì việc điều trị sẽ khó khăn hơn.
Những người có biểu hiện ho, khó thở, nhất là những trường hợp nặng nên đến các cơ sở y tế, bệnh viện để được khám, xét nghiệm máu, chụp X-quang, cấy đờm để loại trừ một số bệnh khác như lao, ung thư phổi, giãn phế quản, phế quản. hen suyễn, dị vật đường thở hoặc phổi ứ đọng trong trường hợp suy tim.
Đối tượng dễ mắc bệnh viêm phế quản cấp, mạn tính
Viêm phế quản cấp tính thường gặp ở những người có hệ miễn dịch suy yếu như trẻ nhỏ, người có bệnh lý nền mãn tính,… Trong khi đó, viêm phế quản mãn tính thường tập trung ở các nhóm như:
- Trẻ sinh non: Ở nhóm trẻ này, phổi chưa hoàn thiện khi trẻ được sinh ra. Điều này khiến trẻ dễ mắc các bệnh về phổi và phế quản, trong đó có bệnh viêm phế quản.
- Người trên 65 tuổi: Đối tượng này thường có sức đề kháng kém, dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Trong đó có bệnh viêm phế quản.
- Những người phải làm việc trong môi trường khói bụi, độc hại. Ví dụ: thợ hàn, công nhân khai thác than, công nhân may,…
- Người nghiện rượu, thuốc lá.
- Người bị trào ngược dạ dày thực quản.
- Người từng bị chấn thương đường hô hấp.
Chẩn đoán viêm phế quản phổi
Các triệu chứng của bệnh viêm phế quản phổi cũng tương tự như các bệnh về đường hô hấp khác. Vì vậy, nhiều người bệnh vẫn chủ quan và cho rằng mình chỉ bị cảm cúm, cảm lạnh thông thường.
Tuy nhiên, nếu các dấu hiệu trên của bệnh ngày càng nghiêm trọng thì bạn phải đến bệnh viện để được kiểm tra chính xác. Tại thời điểm này, các bác sĩ có thể thực hiện một số xét nghiệm hình ảnh hoặc xét nghiệm để xem bạn có bị viêm phế quản phổi hay không.
Các kỹ thuật thường được sử dụng để chẩn đoán viêm phế quản phổi bao gồm:
- Chụp X-quang
Chụp X-quang có thể cho thấy tình trạng viêm hoặc tích tụ khí xung quanh phổi (tràn khí màng phổi). (4)
- Chụp CT ngực
Một phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác thường được chỉ định trong chẩn đoán và “chụp” phế quản phổi là chụp CT.
- Xét nghiệm máu
Viêm phế quản phổi có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu. Theo đó, sau khi xét nghiệm máu của bệnh nhân, bác sĩ sẽ xem tổng số lượng bạch cầu tăng hay giảm bất thường và từ đó có kết luận bệnh nhân có đang bị nhiễm khuẩn hay không.
- Nội soi phế quản
Nội soi phế quản giúp kiểm tra đường thở cũng như tình trạng của phổi cũng như các bệnh lý về đường hô hấp khác như viêm phế quản, viêm phổi mãn tính, khối u trong lòng phế quản,…
- Cấy đờm
Phương pháp xét nghiệm này có thể giúp phát hiện đờm của người bệnh có nhiễm khuẩn hay không, từ đó xác định bệnh viêm phế quản phổi.
- Đo oxy xung
Đây là một kỹ thuật xét nghiệm đơn giản, không xâm lấn để đo tỷ lệ oxy trong máu. Đo oxy xung càng thấp, mức oxy càng thấp, phổi của bạn sẽ bị tổn thương.
Điều trị viêm phế quản cấp và mạn tính
Như đã nói ở trên, bệnh lý này nếu không điều trị kịp thời có thể để lại nhiều biến chứng nặng nề. Do đó, người bệnh phải đi khám càng sớm càng tốt khi phát hiện các dấu hiệu trên.
Hiện nay, cách điều trị viêm phế quản cấp và mãn tính như sau:
Điều trị viêm phế quản cấp tính
Theo thống kê, 90% các trường hợp viêm phế quản cấp là do virus nên không cần điều trị kháng sinh mà chỉ điều trị triệu chứng: ho, sốt,… Trường hợp phát hiện các ổ nhiễm khuẩn như: sốt kéo dài, khạc đờm màu xanh, vàng, có mủ hoặc viêm phế quản cấp ở người có bệnh nền về tim, phổi, thận, người trên 65 tuổi,… thì việc dùng kháng sinh là rất cần thiết.
Việc điều trị viêm phế quản cấp sẽ tập trung vào điều trị triệu chứng như: sốt, ho, khạc đờm,…
Sốt: Người bệnh uống thuốc hạ sốt khi sốt từ 38,5 độ C trở lên. Với trẻ mắc các bệnh về thần kinh, tim, phổi,… cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc để đảm bảo an toàn.
Ho: Thực chất ho là một phản xạ tốt để tống chất nhầy, vi khuẩn ra ngoài cơ thể. Nhưng khi ho nhiều sẽ gây mệt mỏi. Do đó, người bệnh có thể tham khảo các loại thuốc long đờm trong trường hợp ho có đờm đặc. Thuốc giảm ho thường không được khuyến cáo. Chúng sẽ làm giảm khả năng tiết đờm khiến bệnh ngày một trầm trọng hơn.
Sổ mũi, nghẹt mũi: Nếu người bị nghẹt mũi, chảy nước mũi có thể xịt hơi ẩm vào phòng. Cũng có thể vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý cho trẻ nhỏ,…
Thuốc làm loãng đờm: Loại thuốc này thường có hiệu quả khá hạn chế. Cách tốt nhất là khuyến khích mọi người uống nhiều nước, đặc biệt là trẻ nhỏ. Đây là điều mà những người chăm sóc bệnh nhân cần lưu ý.
Thuốc kháng vi-rút: Trong nhiều trường hợp, người bệnh sẽ được kê đơn thuốc kháng vi-rút.
Điều trị viêm phế quản mãn tính
Đối với người bị viêm phế quản mãn tính, các phương pháp điều trị tương ứng với cách điều trị viêm phế quản cấp tính nêu trên. Ngoài ra, người bệnh phải tránh xa các tác nhân gây bệnh như khói bụi, khói thuốc lá, hóa chất,… để tránh bệnh tái phát nhiều lần.
Ngoài ra, khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh biến chứng nặng.
Phòng ngừa bệnh viêm phế quản cấp và mạn tính
Để phòng ngừa viêm phế quản cấp và tránh tái phát, người bệnh nên thực hiện các biện pháp sau:
- Tránh tiếp xúc với khói thuốc, ngừng hút thuốc.
- Sử dụng khẩu trang để bảo vệ bản thân khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bẩn,…
- Thường xuyên tập thể dục, thể thao hàng ngày để tăng sức đề kháng.
- Có chế độ ăn uống đủ chất để tăng cường miễn dịch, phòng chống bệnh tật hiệu quả.
Sử dụng sản phẩm thảo dược giúp nâng cao sức khỏe hệ hô hấp, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh về đường hô hấp, trong đó có viêm phế quản. Một sản phẩm tiêu biểu trên thị trường hiện nay được nhiều chuyên gia và người dùng đánh giá cao là thực phẩm bảo vệ sức khỏe phytocine.
Sản phẩm được mệnh danh là “kháng sinh tự nhiên” với sự kết hợp hài hòa của 5 vị kháng sinh tự nhiên nổi tiếng gồm: Xuyên tâm liên, thanh ngâm, gừng gió, tỏi và mật ong,…
Hướng dẫn cha mẹ cách điều trị viêm phế quản cho bé hiệu quả
Bệnh viêm phế quản ở trẻ có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu trẻ được phát hiện, điều trị nhanh chóng và tích cực. Tuy nhiên, việc điều trị bệnh sẽ phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân gây bệnh, nếu trẻ bị viêm phế quản do virus thì các loại thuốc và biện pháp điều trị chỉ nhằm làm giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng, tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Nếu xác định nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn, trẻ phải dùng kháng sinh để điều trị.
Thông thường, bệnh viêm phế quản ở trẻ em sẽ tiến triển và thuyên giảm sau 7-10 ngày. Vì vậy, cha mẹ phải chú ý chăm sóc, theo dõi các triệu chứng của trẻ từ khi mới phát bệnh cho đến khi điều trị dứt điểm. Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau để điều trị viêm phế quản cho trẻ:
– Cần vệ sinh mũi cho trẻ hàng ngày bằng nước muối sinh lý NaCl 0,9%.
– Giữ ấm cơ thể cho trẻ, nhất là lúc chuyển mùa, tránh để trẻ bị viêm phế quản tiến triển thành viêm phổi, cho trẻ uống nước ấm, tránh cho trẻ dùng đồ uống lạnh, nước đá…
– Giữ ấm cơ thể cho trẻ, nhất là vào thời điểm chuyển mùa, tránh để trẻ bị viêm phế quản tiến triển thành viêm phổi, cho trẻ uống nước ấm, tránh cho trẻ dùng đồ uống lạnh, nước đá…
– Khi trẻ sốt cao, cần hạ sốt toàn thân cho trẻ bằng cách chườm ấm, lau khô người, theo dõi nhiệt độ thường xuyên, nhất là về đêm.
– Nếu trẻ sốt cao 38,5 độ C thì cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt nhưng liều lượng phải có sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ.
– Tuyệt đối không được dùng kháng sinh bừa bãi, bởi bệnh viêm phế quản ở trẻ nếu nguyên nhân là do virus thì việc dùng kháng sinh sẽ không có tác dụng tiêu diệt bệnh. Vì vậy, việc cha mẹ cho trẻ uống kháng sinh bừa bãi, bởi có thể dẫn đến nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến sức khỏe sau này của trẻ.
– Cần bổ sung nhiều nước cho trẻ: Bổ sung nước cho trẻ vừa giúp trẻ hạ sốt vừa giảm tắc nghẽn đường thở. Lúc này trẻ có thể ho dễ dàng và tống đờm ra ngoài nhanh chóng, giảm các triệu chứng khó chịu hơn.
– Ngoài ra, khi trẻ bị viêm phế quản, cha mẹ cũng phải xây dựng cho trẻ chế độ dinh dưỡng phù hợp, khoa học để giúp trẻ nhanh khỏi bệnh và phục hồi sức khỏe.
– Cha mẹ cần chú ý cho trẻ ăn nhạt, bởi thực phẩm chứa nhiều muối có thể làm tăng các triệu chứng viêm nhiễm và khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
– Có thể chọn cho trẻ những thức ăn dễ tiêu hóa như cháo, súp, súp…
– Bổ sung cho trẻ nhiều trái cây xanh, rau củ giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ giúp tăng cường sức đề kháng, miễn dịch…
– Nếu áp dụng các biện pháp trên mà tình trạng bệnh không thuyên giảm thì tốt nhất cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được bác sĩ có chuyên môn thăm khám và có phác đồ điều trị hiệu quả.
Viêm phổi và viêm phế quản triệu chứng khác nhau ra sao?
Viêm phế quản là gì? Cách điều trị viêm phế quản nhanh khỏi