Viêm mũi dị ứng thời tiết và cách phòng tránh bệnh viêm mũi hiệu quả
Có thể nói, thời tiết giao mùa với nhiệt độ thay đổi thất thường là nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm mũi dị ứng thời tiết. Nó không chỉ gây bất tiện cho sinh hoạt hàng ngày mà bệnh còn có thể trở thành mãn tính và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy dấu hiệu cũng như cách điều trị bệnh như thế nào, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Dọn dẹp nhà cửa, tránh xa các tác nhân gây dị ứng, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể giúp phòng ngừa và giảm nguy cơ diễn tiến nặng của bệnh viêm mũi dị ứng thời tiết.’
Viêm mũi dị ứng và viêm mũi dị ứng thời tiết
Xem thêm Chỉ số đường huyết sau ăn bao nhiêu là bình thường? Cách đo đường huyết tại nhà đơn giản
Người bị viêm mũi dị ứng có nhiều triệu chứng như ngứa mũi, chảy nước mũi, đặc biệt là hắt hơi liên tục. Ngoài ra, cơ thể thường xuyên mệt mỏi, đau đầu, có thể ngủ ngáy do mũi tẹt,… ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống học tập và làm việc như mất ngủ ban ngày và mất ngủ ban đêm do nghẹt mũi dẫn đến khó thở. .
Đáng nói, viêm mũi dị ứng nếu kéo dài và không được chăm sóc đúng cách sẽ có nguy cơ cao dẫn đến viêm xoang mạn tính. Vậy điều trị các triệu chứng viêm mũi dị ứng và cách giảm thiểu những khó chịu do viêm mũi dị ứng gây ra?
Trước hết người bệnh phải biết nguyên nhân khiến mình bị viêm mũi dị ứng. Vì cách điều trị viêm mũi dị ứng tốt nhất là phải biết chính xác nguyên nhân gây ra những phản ứng khó chịu trên cơ thể.
Viêm mũi dị ứng là một bệnh miễn dịch do các tác nhân gây dị ứng hay còn gọi là dị nguyên khi chúng xâm nhập vào cơ thể qua niêm mạc mũi. Sở dĩ các chất này có thể gây dị ứng là do hệ thống miễn dịch nhận diện nhầm một số chất vô hại trong không khí thành chất có hại, sau đó cơ thể sản sinh ra một loại kháng thể gọi là histamin để chống lại các chất có hại đã được xác định này, histamin chính là nguyên nhân khiến cơ thể có các biểu hiện dị ứng .
Dị nguyên chủ yếu là bụi bẩn, lông động vật, phấn hoa,… Dị ứng với thức ăn hoặc thành phần thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây dị ứng. Ngoài ra, một số người còn bị dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen phế quản, chàm,… Đây có thể là do yếu tố di truyền hoặc do cơ thể quá mẫn cảm.
Các bài viết chủ đề liên quan tại đây
Các loại viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng theo chu kỳ: Đa số xảy ra vào đầu mùa lạnh hoặc đầu mùa ấm, nóng ẩm, thời gian xuất hiện phụ thuộc vào thời tiết. Ngoài ra, việc điều trị viêm mũi dị ứng còn phụ thuộc vào mức độ của bệnh và có phát triển thành mãn tính hay không. Người bệnh thường gặp các triệu chứng sau: Cảm giác cay cay trong mũi, ngứa mũi dẫn đến hắt hơi liên tục; cay mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt; chảy nhiều nước mũi trong như nước lã; vòm họng có cảm giác ngứa ngáy; những cơn hắt hơi liên tục xuất hiện nhiều hơn vào sáng sớm và khi ngủ dậy, đến chiều chúng dịu dần; Nếu không được điều trị, các triệu chứng viêm mũi dị ứng có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.
Viêm mũi dị ứng không có chu kỳ: Biểu hiện giống như loại có chu kỳ. Tuy nhiên, điểm khác biệt là bệnh xảy ra bất thường không phụ thuộc vào thời tiết. Viêm mũi không xuất hiện đột ngột, chỉ có dấu hiệu hắt hơi vài lần, nhưng tình trạng nghẹt mũi thường tăng dần và kéo dài hơn vào khoảng thời gian giữa 2 cơn liên tiếp.
Bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng ngày này qua ngày khác lâu ngày trở thành mãn tính. Khi đó, tình trạng nghẹt mũi xảy ra gần như thường xuyên, có thể tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến ù tai kèm theo nhức đầu, nặng đầu (các triệu chứng này rất giống với bệnh viêm xoang nên rất dễ nhầm lẫn). Một số trường hợp viêm mũi dị ứng mãn tính lâu ngày có thể gây rối loạn khứu giác (mất khứu giác) hoặc ngủ ngáy do nghẹt mũi. Ngoài ra, do nghẹt mũi nên người bệnh phải thở chủ yếu bằng miệng dẫn đến viêm họng, viêm phế quản, dễ dẫn đến hen suyễn. Người bị viêm mũi dị ứng mãn tính phải được điều trị nếu không sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi.
Phân biệt viêm mũi dị ứng và viêm mũi thông thường
Để phân biệt viêm mũi dị ứng và viêm mũi thông thường (không dị ứng) dựa vào các tiêu chuẩn sau:
- Viêm mũi dị ứng: thường xảy ra ở những bệnh nhân đã có tiền sử liên quan đến các bệnh dị ứng. Nguyên nhân gây bệnh là do cơ chế phản ứng của cơ thể với dị nguyên làm giải phóng quá mức histamin gây phản ứng quá mẫn (dị ứng). Tác nhân gây bệnh bao gồm: Phấn hoa bên ngoài, lông động vật, khói bụi, hóa chất… Bên trong chủ yếu do dị ứng, đôi khi do chuyển hóa độc tố của vi khuẩn gây viêm nhiễm.
- Viêm mũi thông thường: thường xảy ra ở những bệnh nhân có tiền sử viêm mũi nhiễm trùng và viêm đường hô hấp. Tác nhân gây bệnh thường là viêm mũi do nhiễm vi khuẩn (vi khuẩn, vi rút…). Viêm mũi không do vi khuẩn: Thường gặp nhất là viêm mũi vận mạch, nguyên nhân chủ yếu là do mất cân bằng giữa hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Triệu chứng của bệnh: Không đột ngột, hắt hơi ít mà nghẹt mũi nhiều, nước mũi chảy ra ở dạng nhầy đặc hoặc chảy mủ.
Các nguyên nhân gây bệnh viêm mũi dị ứng do thời tiết
Như đã nói ở trên, bệnh viêm mũi dị ứng do thời tiết thường bùng phát khi có yếu tố dị ứng. Nhưng trên thực tế, không phải ai tiếp xúc với những yếu tố này cũng bị dị ứng. Trên thực tế, bệnh viêm mũi dị ứng xảy ra khi có các yếu tố như:
– Dị ứng
Cơ địa dị ứng có thể là một trong những yếu tố liên quan mật thiết đến bệnh viêm mũi dị ứng. Các trường hợp bị dị ứng như: Viêm da cơ địa, mề đay mãn tính, tổ đỉa, hen suyễn… Khi đó tỷ lệ mắc bệnh viêm mũi dị ứng cũng sẽ cao hơn so với người bình thường.
– Di truyền
Trong trường hợp người thân như bố mẹ, chị em gái hay ông, bà mắc các bệnh lý thì nguy cơ mắc bệnh viêm mũi dị ứng cũng sẽ tăng lên đáng kể.
– Suy giảm hệ thống miễn dịch
Hệ miễn dịch là cơ quan trực tiếp gây ra các phản ứng với các yếu tố thời tiết như không khí, độ ẩm, gió… Do đó, khi hệ miễn dịch suy giảm sẽ làm tăng nguy cơ mắc các phản ứng dị ứng. Do đó ở những đối tượng có sức đề kháng kém
-Thời tiết
Thời điểm khởi phát bệnh viêm mũi dị ứng thường xảy ra vào thời điểm chuyển mùa hoặc khi thời tiết chuyển lạnh. Ngược lại, các triệu chứng thuyên giảm hoàn toàn khi thời tiết ấm áp. Nguyên nhân là do các chất gây dị ứng trong không khí vào mùa lạnh có xu hướng tăng lên đáng kể, gây ra các phản ứng dị ứng tạo ra phù nề và sưng niêm mạc mũi.
– Cấu trúc mũi bất thường
Những bất thường về cấu trúc mũi như: Vẹo, gai vách ngăn mũi… có thể làm tăng độ nhạy cảm của niêm mạc mũi, gây kích ứng khiến bệnh phát sinh.+
Dấu hiệu viêm mũi dị ứng thời tiết giao mùa
Các triệu chứng viêm mũi dị ứng thời tiết ở mỗi người sẽ khác nhau, bao gồm:
- Mũi: Chảy nước mũi, nghẹt mũi, hắt hơi, giảm khứu giác, ngứa mũi, chảy nước mũi sau, đau vùng mặt.
- Mắt: Đỏ ngứa, sưng, cảm giác căng mắt và quầng thâm.
- Cổ họng hoặc tai: Đau họng, tắc nghẽn hoặc ù tai, khàn giọng, ngứa họng hoặc tai.
- Ngủ: Thở bằng miệng, mệt mỏi ban ngày, thường xuyên tỉnh giấc, khó thực hiện các hoạt động bình thường như học tập, làm việc do ngạt mũi khó chịu.
Các xét nghiệm và chẩn đoán viêm mũi dị ứng
Ngoài việc hỏi trực tiếp trong quá trình khám về các câu hỏi liên quan đến bệnh như tiền sử của cá nhân và gia đình, các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh nhân và cách điều trị thông thường, bác sĩ còn thực hiện các xét nghiệm để tìm thêm thông tin.
Thử nghiệm chích da
Trong xét nghiệm này, một lượng nhỏ chất gây dị ứng được tiêm vào da bệnh nhân ở cánh tay hoặc lưng, bác sĩ sẽ dựa vào phản ứng của vùng da bị chích để xác định xem có bị dị ứng hay không, vùng da bị chích sẽ có nốt sần (gừng).
Đánh giá yếu tố kháng thể miễn dịch dị ứng
Xét nghiệm máu, còn được gọi là Rast, có thể kiểm tra phản ứng của hệ thống miễn dịch đối với một chất gây dị ứng cụ thể. Đây là xét nghiệm đo lượng kháng nguyên trong máu được gọi là kháng thể immunoglobulin E (igE). Một mẫu máu được gửi đi để kiểm tra phản ứng với chất gây dị ứng.
Điều trị viêm mũi dị ứng thời tiết như thế nào?
Để điều trị viêm mũi dị ứng do thời tiết, trước hết người bệnh phải thăm khám để chẩn đoán chính xác tác nhân gây bệnh. Sau khi xác định, tùy từng trường hợp cụ thể bác sĩ sẽ chỉ định hướng điều trị khác nhau.
Phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng phổ biến nhất hiện nay là sử dụng thuốc. Một số loại thuốc có thể mang lại hiệu quả cao trong điều trị bao gồm thuốc kháng histamin hoặc thuốc có chứa chất thông mũi, có tác dụng thông mũi đồng thời loại bỏ nghẹt mũi và giúp thông xoang. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi đồng thời sử dụng thuốc trong thời gian ngắn, không quá 3 ngày. Việc lạm dụng thuốc quá thời gian quy định có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
Một số trường hợp viêm mũi dị ứng có polyp, thoái hóa cuộn mũi hoặc cấu trúc giải phẫu như: Lệch vách ngăn, gai vách ngăn… thì phải can thiệp bằng các hình thức ngoại khoa.
Một số loại thuốc giúp điều trị viêm mũi dị ứng bao gồm:
Thuốc xịt mũi Corticoid: Thuốc xịt mũi giúp ngăn ngừa và điều trị các triệu chứng viêm mũi như ngứa mũi, chảy nước mũi. Đây là loại thuốc có thể sử dụng lâu dài và an toàn với hầu hết mọi người, nhưng nó có một số tác dụng phụ, bao gồm mùi khó chịu và có thể gây kích ứng mũi.
Thuốc kháng histamin: Thường được sản xuất ở dạng thuốc viên, nhưng cũng có dạng thuốc xịt mũi và thuốc nhỏ mắt. Thuốc kháng histamin có tác dụng làm giảm ngứa mũi, hắt hơi và chảy nước mũi nhưng kém hiệu quả với nghẹt mũi và có thể gây buồn ngủ.
Thuốc thông mũi: Có thể là thuốc viên hoặc thuốc xịt mũi. Một số loại phổ biến là Sudafed, Actifed và Drixoral. Thuốc có thể gây tác dụng phụ là tăng huyết áp, mất ngủ, khó ngủ, nhức đầu.
Điều trị hỗ trợ lối sống:
- Không treo quần áo, khăn tắm, chăn màn ngoài trời vào thời điểm có nhiều phấn hoa, vì phấn hoa có thể bám vào khăn, chăn,…
- Tránh các hoạt động ngoài trời vào sáng sớm, vì đây là thời điểm lượng phấn hoa cao nhất trong ngày.
- Giữ môi trường xung quanh sạch sẽ và khô ráo.
- Tránh cào lá, cắt cỏ vì có thể khuấy phấn hoa, nấm mốc trong không khí hoặc có thể đeo khẩu trang khi làm việc đó.
- Máy lọc không khí và máy hút ẩm có thể được sử dụng để giảm độ ẩm và làm sạch không khí trong nhà.
- Hãy nhận biết các biện pháp bảo vệ đặc biệt trong thời gian chuyển mùa.
Các mẹo chữa viêm mũi dị ứng thời tiết tại nhà hiệu quả
Sử dụng thuốc điều trị
Uống thuốc kháng histamin để ức chế sản sinh hoạt chất này khi niêm mạc mũi tiếp xúc với dị nguyên. Có thể dùng dược chất dưới dạng xịt hoặc thuốc uống.
Dùng thuốc chống nghẹt mũi để giảm ảnh hưởng của bệnh đến sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, chỉ nên dùng với liều lượng cho phép, không lạm dụng thuốc.
Sử dụng thuốc xịt mũi chứa corticoid cũng là cách làm giảm triệu chứng nếu người bệnh bị dị ứng cấp tính hoặc các triệu chứng nghiêm trọng.
Nếu dị ứng quá nặng, người bệnh có thể yêu cầu tiêm thuốc chống dị ứng để kiểm soát các triệu chứng.
Mẹo đơn giản giảm triệu chứng viêm mũi dị ứng tại nhà
Rửa mũi bằng nước muối: Dùng nước muối để rửa chất nhầy bên trong khoang mũi có thể kháng khuẩn tốt hơn mà không gây kích ứng màng nhầy.
Xông hơi với tinh dầu thiên nhiên: Các loại tinh dầu như tinh dầu bạc hà, tràm trà, khuynh diệp… có tác dụng làm thông thoáng khoang mũi khi bạn xông hơi.
Uống nước gừng lúc thời tiết thay đổi: Nước gừng tươi ấm pha với mật ong và chanh uống hàng ngày, có thể thêm đinh hương, quế. Gừng có khả năng làm giảm nghẹt mũi và sổ mũi. Vì gừng có tính ấm nên người bệnh viêm mũi dị ứng nên uống nước gừng mật ong vào mỗi buổi sáng khi thời tiết se lạnh.
Bổ sung Vitamin C: Vitamin C là một loại hợp chất dinh dưỡng có nhiều tác dụng, trong đó có tác dụng kháng histamin – nguyên nhân gây ra các triệu chứng viêm mũi dị ứng. Thực phẩm chứa nhiều vitamin C có thể kể đến như cam, quýt, kiwi, dâu tây, ổi, cà chua, ớt, khoai tây, giá đỗ…
Phòng ngừa viêm mũi dị ứng thời tiết
Để phòng ngừa bệnh viêm mũi dị ứng, cần tránh xa các tác nhân gây dị ứng và tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể:
- Dọn dẹp nhà cửa hàng ngày, giặt drap, chăn, gối, đệm, chiếu hàng tuần.
- Tránh nuôi thú cưng có lông như chó, mèo trong nhà.
- Khi nghi ngờ xung quanh có cây cỏ có nguy cơ gây dị ứng thì phải nhổ bỏ ngay.
- Hạn chế tiếp xúc với hóa chất như bột giặt hay thuốc xịt côn trùng…
- Thường xuyên mở cửa trong nhà để đón ánh nắng mặt trời để loại bỏ nấm mốc.
- Giữ ấm cơ thể và uống đồ uống nóng, nhất là vào mùa lạnh.
Câu hỏi thường gặp về bệnh viêm mũi dị ứng thời tiết
1. Viêm mũi dị ứng thời tiết có chữa khỏi được không?
Viêm mũi dị ứng thời tiết có thể điều trị bằng thuốc và phòng ngừa bằng cách tránh xa các tác nhân gây dị ứng
2. Trẻ dễ bị viêm mũi dị ứng theo mùa?
Trẻ có cơ địa nhạy cảm, mắc bệnh hen suyễn nên dễ xuất hiện các triệu chứng viêm mũi dị ứng khi thời tiết thay đổi. Chẳng hạn, trẻ sẽ bị viêm mũi dị ứng khi thời tiết se lạnh những ngày cuối thu, đầu đông.
3. Viêm mũi dị ứng thời tiết có khác viêm xoang dị ứng thời tiết không?
Viêm mũi dị ứng là tình trạng viêm niêm mạc trong hốc mũi do tác nhân dị ứng
Trong đó, xoang là phần xương rỗng, mỗi bên mặt gồm có xoang trán, xoang hàm, xoang bướm và 15-17 xoang sàng liên quan đặc thù đến hốc mũi. Viêm xoang dị ứng là tình trạng viêm niêm mạc các xoang do tác nhân gây dị ứng
Niêm mạc của các xoang cạnh mũi và hốc mũi là một thể thống nhất, viêm mũi dị ứng và viêm xoang dị ứng được gọi chung là viêm mũi xoang dị ứng.
4. Viêm mũi dị ứng thời tiết có nguy hiểm không?
Viêm mũi dị ứng không phải là bệnh cấp tính nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần làm suy giảm khả năng học tập và làm việc do nghẹt mũi gây ra. Ngoài ra, nếu không điều trị sớm, biến chứng viêm mũi dị ứng theo mùa có thể bội nhiễm gây biến chứng viêm tai giữa, viêm màng não… đe dọa tính mạng người bệnh.
Viêm mũi dị ứng, làm sao để bệnh mau khỏi?
Viêm mũi dị ứng thời tiết và cách phòng tránh bệnh viêm mũi hiệu quả