Chỉ số đường huyết sau ăn bao nhiêu là bình thường? Cách đo đường huyết tại nhà đơn giản
Chỉ số đường huyết là nồng độ glucose trong máu, thay đổi liên tục trong ngày. Đường huyết là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá bệnh tiểu đường. Vậy lượng đường trong máu sau ăn bao nhiêu được cho là bình thường.
Sau khi ăn, tùy theo hàm lượng dinh dưỡng và cơ địa của mỗi người mà chỉ số đường huyết trong cơ thể có sự thay đổi. Đối với người bệnh tiểu đường, đường huyết sau khi ăn 2 giờ là chỉ số quan trọng trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Ngoài việc theo dõi lượng đường lúc đói, bệnh nhân tiểu đường nên theo dõi lượng đường sau khi ăn 2 giờ.
Chỉ số đường huyết là gì?
Chỉ số đường huyết, viết tắt là GI, là chỉ số phản ánh tốc độ tăng đường huyết sau khi ăn thực phẩm giàu chất bột đường. Theo đó, GI của thực phẩm được phân loại: thấp, trung bình hoặc cao.
Thực phẩm có chỉ số GI cao thường chứa glucose hấp thụ nhanh. Điều này có nghĩa là sau khi ăn những thực phẩm này, lượng đường trong máu sẽ tăng vọt rất nhanh, nhưng cũng giảm xuống nhanh chóng sau đó. Trong khi đó, thực phẩm có chỉ số GI thấp sẽ tốt hơn vì lượng đường trong máu tăng đều và giảm từ từ, giúp duy trì nguồn năng lượng ổn định có lợi cho sức khỏe và trí não.
Đối với bệnh nhân tiểu đường, ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp sẽ giúp đường huyết dễ kiểm soát hơn vì nó sẽ tăng từ từ sau khi ăn chứ không tăng đột ngột. Ngoài ra, thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp còn giúp cải thiện chuyển hóa lipid, đặc biệt đối với bệnh nhân tiểu đường tuýp 2.
Xem thêm Nguy hiểm từ sùi mào gà ở lưỡi ai cũng cần biết?
Mức đường huyết sau ăn bao nhiêu là an toàn?
Tùy theo độ tuổi, giới tính và các bệnh lý mắc kèm mà mức đường huyết an toàn sau bữa ăn của mỗi người sẽ khác nhau.
Mức đường (mức đường trong máu) đóng vai trò là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Trong quá trình tiêu hóa, carbohydrate trong đường, tinh bột và chất xơ được chuyển hóa thành glucose, mà cơ thể sử dụng để tạo năng lượng hoặc dự trữ. Lượng đường trong máu bị ảnh hưởng bởi thức ăn đưa vào cơ thể, tuổi tác, căng thẳng, hoạt động thể chất, hút thuốc, uống rượu. Nó cũng bị ảnh hưởng bởi các vấn đề về tim và bệnh tiểu đường.
Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, người bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 nếu theo dõi đường huyết thường xuyên sẽ có thể hiểu được thuốc, thức ăn và hoạt động thể chất ảnh hưởng đến tình trạng bệnh như thế nào. Theo dõi xem lượng đường trong máu của bạn tăng hay giảm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng do bệnh tiểu đường.
Thời điểm tốt để kiểm tra lượng đường trong máu của bạn là 1-2 giờ sau khi ăn, điều này giúp bạn hiểu được lượng đường trong máu của bạn tăng và giảm như thế nào với từng loại thực phẩm. Theo nguyên tắc chung, tốt nhất là giữ cho lượng đường trong máu của bạn dưới 180 mg/dL 1-2 giờ sau khi ăn. Tuy nhiên, khoảng đường huyết mục tiêu sẽ phụ thuộc vào thời gian mắc bệnh tiểu đường, tuổi tác, các tình trạng sức khỏe khác, biến chứng tiểu đường.
Chỉ số đường huyết bình thường sau 1-2 giờ ở người bình thường là dưới 7,8 mmol/l, nhưng đối với người bị bệnh tiểu đường và đang điều trị thì giới hạn sẽ là:
- Đường huyết lúc đói dưới 7mmol/L (tương đương 126 mg/dL)
- Đường huyết sau ăn 2 giờ dưới 10mmol/L (tương đương dưới 180 mg/dl) nếu đang dùng thuốc. Nếu tiêm vào –sulin thì dưới 7,8 mmol/l.
- Giả sử sau khi ăn 2 tiếng, chỉ số đường huyết đo được của bạn nằm trong khoảng 10-16 mmol/l, tức là nằm trong khoảng cao. Cần uống thuốc hoặc thực hiện các biện pháp can thiệp khác để đưa chỉ số này xuống ngưỡng an toàn.
- Đường huyết tăng kéo dài sau khi ăn 2 giờ sẽ rất nguy hiểm. Bởi nó làm tăng chỉ số HbA1c gây ra các biến chứng về tim mạch, mắt, thận, thần kinh. Nặng hơn sẽ gây biến chứng mù lòa, suy thận, đột quỵ, thậm chí tử vong. Điều này không nên được xem nhẹ.
Các bài viết liên quan tại đây
Chỉ số đường huyết – các thông tin cơ bản
Cơ thể chúng ta cần cung cấp một nguồn năng lượng khổng lồ đến từ quá trình tiêu hóa thức ăn được nạp vào. Đặc biệt, đường là một trong những dạng mà cơ thể sử dụng để cung cấp năng lượng quan trọng và cần thiết cho tất cả các hệ cơ quan, đặc biệt là hệ thần kinh và não bộ. Đường được cơ thể hấp thụ từ thức ăn và lưu thông cùng với máu.
Cơ thể phải duy trì lượng đường huyết nhất định để vừa đáp ứng nhu cầu của cơ thể, vừa không dẫn đến bệnh đái tháo đường và các biến chứng khác do đường huyết cao gây ra. Do chỉ số đường huyết luôn dao động nên các bác sĩ phải đo chỉ số này 4 lần mới đánh giá chính xác:
- Bất kỳ chỉ số đường huyết nào.
- Chỉ số đường huyết lúc đói.
- Chỉ số đường huyết 1 giờ sau khi ăn.
- Chỉ số đường huyết 2 giờ sau khi ăn.
Từ các chỉ số này, đôi khi phải đo nhiều lần trong nhiều ngày để theo dõi sự ổn định của nồng độ glucose trong máu giúp đánh giá tình trạng sức khỏe. Nếu chỉ số đường huyết ở mức bình thường thì cơ thể đang ở trạng thái sức khỏe tốt nhất, phải cố gắng duy trì.
Chỉ số đường huyết được đo như thế nào ?
Chỉ số đường huyết trong cơ thể chúng ta không giống nhau ở mọi thời điểm trong ngày nên để thống nhất người ta sẽ dựa vào 4 xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm chỉ số đường huyết ngẫu nhiên: Mẫu máu được lấy vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
- Xét nghiệm chỉ số đường huyết lúc đói: Mẫu máu sẽ được lấy ít nhất 8 giờ sau khi ăn.
- Xét nghiệm chỉ số đường huyết thông qua dung nạp glucose: người cần xét nghiệm uống 75 g glucose sau đó lấy mẫu máu sau 2h, 4h, 6h, 8h,…
- Xét nghiệm HbA1c: là giá trị phản ánh mức đường huyết trung bình trong 3 tháng gần nhất, cho kết quả chính xác, ít sai lệch.
Tùy theo độ tuổi, giai đoạn bệnh, mức độ biến chứng mà chỉ số đường huyết của mỗi người sẽ khác nhau, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa khám cho mình.
Các chỉ số đường huyết trong cơ thể
Chỉ số đường huyết an toàn, bình thường
- Đường huyết bình thường trong cơ thể rơi vào khoảng 70 – 99 mg/dL, tương ứng với 3,9 – 5,55 mmol/L.
- Khi hoạt động bình thường, lượng đường trong máu phục hồi trong khoảng từ 82 đến 110 mg/dL, tương đương với 4,4 đến 6,1 mmol/L.
- Đường huyết sau ăn 2 giờ: đường huyết có thể tăng tạm thời lên 7,8 mmol/l (140 mg/dL).
Chỉ số đường huyết chẩn đoán tiền tiểu đường
- Xét nghiệm đường huyết lúc đói: 100 – 125 mg/dL tương ứng với 5,6-6,9 mmol/l
- HbA1c: 5,7% – 6,4%.
- Xét nghiệm dung nạp glucose: 140 – 199 mg/dL tương ứng với 7,8 – 11,0 mmol/dL.
Chỉ số đường huyết cho người bị tiểu đường
- Khi mắc bệnh tiểu đường, chỉ số đường huyết của người đó như sau:
- Xét nghiệm đường huyết 2 lần liên tiếp: >= 126 mg/dl (7 mmol/l)
- Đường huyết ngẫu nhiên được đo vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày: >= 200 mg/dl (11,1 mmol/l)
- Chỉ số đường huyết sau ăn: dưới 9 mmol/l (162 mg/dl) đối với bệnh nhân týp 1 và 8,5 mmol (153 mg/dL) đối với bệnh nhân týp 2.
- Xét nghiệm HbA1c: >= 6,5%
- Nghiệm pháp dung nạp glucose sau 2 giờ (uống một lượng đường trước khi tiến hành): <= 200 mg/dL ( 11,1 mmol/L).
Chỉ số đường huyết cho bà bầu
Khi mang thai, lượng máu trong cơ thể người phụ nữ tăng lên để đáp ứng nhu cầu của hai người nên lượng đường trong máu giảm xuống. Lượng đường trong máu của phụ nữ mang thai thấp hơn so với phụ nữ không mang thai.
- Đường huyết lúc đói: 70,9 mg/dL ± 7,8 (3,94 mmol/L ± 0,43)
- Đường huyết sau ăn 1 giờ: 108,9 mg/dL ± 12,9 (6,05 mmol/L ± 0,72)
- Đường huyết 2 giờ sau ăn: 99,3 mg/dL ± 10,2 ( 5,52 mmol/L ± 0,57)
Cần làm gì để duy trì chỉ số đường huyết bình thường?
Chỉ số đường huyết của cơ thể bị ảnh hưởng rất nhiều bởi chế độ ăn uống, vì vậy duy trì chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh này cùng lối sống lành mạnh là cách đơn giản để ổn định lượng đường huyết cũng như sức khỏe cơ thể.
Dưới đây là một số cách đơn giản giúp bạn duy trì chỉ số đường huyết ở mức bình thường, ngăn ngừa nguy cơ hạ hoặc tăng đường huyết bất thường:
Chế độ ăn hợp lý, đầy đủ và cân đối các thành phần dinh dưỡng
Để đạt được mục tiêu này, bữa ăn hàng ngày phải được xây dựng với các loại thực phẩm và hàm lượng phù hợp. Thành phần dinh dưỡng khuyến nghị là 50 – 60% glucid, 20 – 30% lipid và 15 – 20% protein. Về tổng lượng calo nên dựa trên mức độ tiêu hao năng lượng trong các hoạt động hàng ngày của bạn.
Chế độ dinh dưỡng này nên chia thành 3 bữa, đặc biệt không được bỏ bữa sáng vì giúp ổn định đường huyết tốt nhất trong ngày.
Thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng có màu đỏ tươi và xanh lá cây
Những loại thực phẩm chứa anthocyanins giúp kiểm soát lượng đường trong máu rất tốt bao gồm: quả mọng, dâu tây, nho,… Hãy kết hợp protein, chất béo và tinh bột lành mạnh trong bữa ăn của bạn với các loại trái cây và hạt này để duy trì chỉ số đường huyết.
Tập thể dục
Hàng ngày phải duy trì thói quen tập thể dục, đặc biệt tốt khi bạn khiến cơ thể đổ mồ hôi ít nhất 30 phút, duy trì 5 buổi/tuần. Đừng quên kiểm tra chỉ số đường huyết cũng như các chỉ số sức khỏe khác trong cơ thể trước khi tập luyện.
Theo dõi đường huyết thường xuyên
Theo dõi đường huyết tại nhà đơn giản bằng máy điện từ giúp bạn cân bằng và duy trì đường huyết ổn định hơn.
Duy trì chỉ số đường huyết ổn định là rất quan trọng để đảm bảo cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh đái tháo đường ngày càng gia tăng ở cả người trẻ tuổi.
Làm thế nào để biết được lượng đường huyết sau ăn:
Cách sử dụng máy đo đường huyết cá nhân để kiểm tra:
Rửa tay hoặc khử trùng trước khi lấy máu:
Bước này có tác dụng diệt khuẩn và giúp máu lưu thông tốt hơn. Nếu trời lạnh nên rửa tay bằng nước ấm sẽ giúp máu lưu thông dễ dàng hơn, quá trình lấy máu diễn ra nhanh hơn.
Lau khô tay trước khi lấy que thử ra khỏi lọ. Tay ướt sẽ làm ướt que thử, có thể gây hỏng que. Bàn tay khô giúp máu không lan ra da khi lấy máu.
Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ lấy máu:
Chèn kim vào bút lấy máu.
Xoay đầu bút ngược chiều kim đồng hồ để lấy máu để mở đầu bút.
Sau đó lấy kim lấy máu cắm vào ống bút sao cho kim chạm vào đáy bút, không rơi ra ngoài.
Sau khi kim hút máu vào đúng vị trí, hãy dùng tay vặn đầu nhựa của kim.
Cuối cùng, cắm đầu bút vào một lần nữa. Quay theo chiều kim đồng hồ.
Xét nghiệm máu:
Với các loại da khác nhau, bạn điều chỉnh độ nông sâu khác nhau để không gây đau rát.
Mức 1,2: dùng cho da mỏng.
Cấp độ 3: da không quá dày không quá mỏng.
Độ 4, 5: da dày, sờ có cảm giác cứng.
Sau khi điều chỉnh độ sâu, kéo đầu bút khi bạn nghe thấy âm thanh “tách”
Đưa que thử máu vào máy đo đường huyết, máy sẽ tự khởi động.
Xoa nhẹ các đầu ngón tay để máu lưu thông đến các đầu ngón tay. Đặt đầu ngón tay sát đầu bút lấy máu.
Bằng cách bấm nút trên thân bút, kim lấy máu sẽ dễ dàng xuyên qua da và rút ra ngay lập tức. 1 giọt máu vừa đủ để máy đo đường huyết phân tích.
Phân tích chỉ số đường huyết qua máy đo:
Đưa que thử vuông góc với giọt máu. Máu sẽ tự động hút vào để phân tích chỉ số đường huyết của cơ thể bạn.
Sau 5 giây máy cho ra kết quả.
Từ đây bạn biết lượng đường của bạn sau bữa ăn là bao nhiêu.
Nguyên nhân tăng chỉ số đường huyết sau ăn:
Tăng đường huyết sau ăn là tình trạng gặp ở cả người khỏe mạnh và nhóm tiền đái tháo đường.
Đối với những người khỏe mạnh, khi lượng đường trong máu tăng lên, một lượng insulin ổn định sẽ được tuyến tụy tiết ra để giúp giảm lượng đường trong máu. Do đó, sau khi ăn 2 giờ, chỉ số đường huyết ở người khỏe mạnh trở lại giá trị khi họ đói.
Ở người đái tháo đường và tiền đái tháo đường, insulin tiết ra không đủ hoặc tiết ra từ từ. Đây là lý do khiến lượng đường trong máu không giảm khiến chỉ số đường huyết tăng cao.
“Tăng đường huyết sau ăn” được định nghĩa là tình trạng giảm hoạt động của insulin. Từ đó không thể hỗ trợ chuyển hóa toàn bộ glucose trong các mô cơ thể, gây ra tình trạng “rối loạn dung nạp glucose”. Rối loạn dung nạp làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
Tiến triển từ rối loạn dung nạp glucose đến xơ vữa động mạch làm tăng nguy cơ đột quỵ. Vì vậy, người bệnh phải kiểm soát chặt chẽ đường huyết trước và sau khi ăn.
Cách giảm đường huyết sau ăn tốt nhất:
Đường huyết lên xuống thất thường là do bạn không kiểm soát được chất lượng bữa ăn hàng ngày. Có một chế độ ăn uống khoa học giúp bạn kiểm soát tốt lượng đường trong cơ thể. Bác sĩ có một số lời khuyên như sau
Tăng cường rau củ, ngũ cốc, các loại đậu. Những thực phẩm này sẽ cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ rất tốt cho sức khỏe của bệnh nhân tiểu đường.
Hạn chế đồ uống có đường (nước ngọt đóng chai, nước hoa quả), bánh ngọt. Nếu bạn là người có thói quen ăn ngọt khi chế biến món ăn thì có thể thêm một ít bột quế thay cho đường.
Kiêng mỡ động vật, nấu thức ăn bằng dầu thực vật như dầu ô liu, dầu hướng dương, dầu hạt cải sẽ tốt cho sức khỏe hơn.
Nên chia nhỏ từng bữa ăn hàng ngày và không nên ăn quá no trong một bữa. Ăn rau, đạm như cá, thịt nạc vào đầu bữa trước khi ăn cơm giúp đường huyết ổn định hơn
Tập thể dục 30-45 phút mỗi ngày. Tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể sử dụng nhiều đường hơn và do đó làm giảm lượng đường trong máu
Cách duy trì chỉ số đường huyết ổn định
Để duy trì lượng đường trong máu ổn định, khỏe mạnh, hãy thực hiện chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục và duy trì lối sống lành mạnh để duy trì lượng đường trong máu khỏe mạnh hơn. Dưới đây là một số cách giúp lượng đường trong máu của bạn ổn định:
Thực phẩm bổ sung màu xanh và đỏ tươi: chúng chứa anthcyanin giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
Theo dõi đường huyết thường xuyên và định kỳ: Hãy trang bị cho mình một chiếc máy đo đường huyết để giúp theo dõi lượng đường trong máu của bạn.
Dùng thuốc tây và dùng thuốc nam: thực hiện việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và có thể kết hợp với bài thuốc đông y để tăng khả năng điều hòa đường huyết.
Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý: chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, lựa chọn thực phẩm phù hợp.
Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày trong 5 ngày một tuần. Mồ hôi giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Chỉ số đường huyết sau ăn 2h ở người tiểu đường bao nhiêu là tốt?
Chỉ số đường huyết sau ăn bao nhiêu là bình thường? Cách đo đường huyết tại nhà đơn giản