Truyền thông (Communication) là gì? Các mô hình truyền thông cơ bản

Truyền thông (Communication) là gì? Các mô hình truyền thông cơ bản

Truyền thông là một trong những lĩnh vực có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế xã hội nước ta hiện nay. Đó là một cách mới để chúng tôi truyền tải tất cả các thông báo, thông tin sản phẩm và dịch vụ một cách dễ dàng. Vì vậy vẫn còn rất nhiều người chưa thực sự hiểu truyền thông là gì. Những vai trò và kỹ năng cần thiết từ một người giao tiếp? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông tin cụ thể qua bài viết dưới đây!

Truyền thông là gì? Khái quát một số vấn đề về truyền thông

Khái niệm truyền thông là gì?

Từ Communication trong tiếng Anh: Communication có nghĩa là giao tiếp, thông tin, thông điệp, giao tiếp, giao tiếp, giao thông…

Thuật ngữ giao tiếp có nguồn gốc từ tiếng Latinh “Commune” có nghĩa là chung hoặc cộng đồng. Nội dung của nó là nội dung, cách thức, phương tiện đạt được sự hiểu biết lẫn nhau, giữa cá nhân với cá nhân, cá nhân với xã hội và xã hội. Một cách tự nhiên, nhờ giao tiếp giao tiếp, con người trở thành con người xã hội.

Theo định nghĩa của một số nhà nghiên cứu, lý thuyết giao tiếp thể hiện mối quan hệ giữa các sự kiện truyền thông trong hành vi của con người và giao tiếp là một quá trình liên quan đến nhận thức (thái độ) hoặc hành vi. Giữa nhận thức và hành vi của con người luôn có một khoảng cách. Truyền thông nhằm mục đích tạo ra sự đồng nhất hoặc ít nhất là thu hẹp khoảng cách này.

Ngoài các khái niệm trên còn có các khái niệm giao tiếp khác như:

Giao tiếp là quá trình chuyển thông tin có ý nghĩa giữa các cá nhân.

Đó là quá trình một người (người đưa tin) gửi thông điệp dưới dạng kích thích (thường là các ký hiệu ngôn ngữ) để thay đổi hành vi của các cá nhân khác (người nhận).

Giao tiếp xảy ra khi thông tin được chuyển từ nơi này sang nơi khác.

Nó không chỉ là việc truyền tải thông điệp bằng ngôn ngữ được xác định và dự tính trước, nó bao gồm tất cả các quá trình mà mọi người tác động và ảnh hưởng đến người khác.

Giao tiếp xảy ra khi người A gửi tin nhắn B qua kênh C đến người D với hiệu ứng E. Mỗi chữ cái trong một khoảng thời gian nào đó là không xác định và quá trình giao tiếp có thể được giải thích bằng bất kỳ một trong những chữ cái này hoặc bất kỳ sự kết hợp nào.

Giao tiếp là quá trình trao đổi thông điệp giữa các thành viên hoặc nhóm người trong xã hội để đạt được sự hiểu biết lẫn nhau v.v.

Giao tiếp là một hoạt động gắn liền với lịch sử phát triển của loài người. Các thành viên trong bộ tộc sử dụng phương tiện truyền thông để thông báo cho nhau về nơi săn bắn, cách săn bát. Nó là điều kiện để tạo nên các mối quan hệ xã hội giữa con người với nhau. Thiếu giao tiếp – liên lạc, con người và xã hội loài người khó hình thành và phát triển. Con người từ xưa đến nay cùng chung sống trong một xã hội cần phải hiểu và thông cảm cho nhau. Khi con người biết sống đoàn kết, có tổ chức thì cần có sự giao tiếp để hiểu và đùm bọc lẫn nhau. Từ lâu, người ta đã biết tổ chức các trạm ngựa để thông tin, ấn định việc đốt lửa trên đỉnh núi để báo hiệu sự xâm lược của vương quốc. Thợ rừng bẻ lá, chặt vỏ cây đánh dấu đường đi, nơi nguy hiểm.

Từ một tín hiệu đơn giản, mọi người thông báo cho nhau về mục đích, phương pháp, cách thức hành động của mình, tạo nên sự thống nhất hiệu quả trong công sở. Trong quá trình lao động sản xuất, chinh phục tự nhiên, tạo ra của cải vật chất nuôi sống mình, con người đã tích luỹ được những kinh nghiệm quý báu, phát hiện thêm nhiều hiện tượng lặp lại của tự nhiên. Đồng thời, trong xã hội cũng có nhu cầu giao lưu, truyền bá kinh nghiệm, phương pháp làm việc hiệu quả, thông tin cho mọi người những kiến ​​thức mới về thế giới xung quanh. Chính sự ra đời của tiếng nói là bước khởi đầu quan trọng nhất trong quá trình hình thành và phát triển, tăng cường giao tiếp và liên lạc trong xã hội loài người.

Từ những hình thức thông tin đơn giản, con người tiến đến những hình thức thông tin hiện đại và phức tạp như truyền hình, vệ tinh nhân tạo, Internet… Các phương tiện thông tin hiện đại đã trở thành một phần không thể thiếu để đảm bảo sự vận hành ổn định của mọi nền kinh tế cũng như mọi chế độ xã hội.

Xem thêm Đo lường mức độ nhận diện thương hiệu

Ngành truyền thông là gì? 

Khái niệm giao tiếp từ là gì? Chúng ta có thể dễ dàng nắm bắt thông tin tương đối chính xác về ngành truyền thông. Ngành truyền thông liên quan chặt chẽ đến các hoạt động truyền thông, quảng cáo và bao gồm nhiều lĩnh vực nhỏ khác nhằm truyền tải thông điệp đến mọi người và giúp họ thay đổi nhận thức.

Hoạt động giao tiếp có thể hiểu là việc xây dựng và lập kế hoạch giao tiếp cụ thể nhằm đưa thông tin chính xác, logic giúp người nghe dễ dàng hiểu được vấn đề. Từ đó thuyết phục họ tin tưởng và thay đổi kiến ​​thức một cách dễ dàng.

Ngành truyền thông là lĩnh vực “hot” với nhiệm vụ đặc biệt trong tình hình phát triển kinh tế – xã hội hiện nay. Vậy tại sao phương tiện truyền thông lại trở nên có giá trị như vậy? Đâu là yếu tố then chốt định hình nên những giá trị hiện hữu trong ngành truyền thông thời điểm này? Hãy cùng khám phá phần tiếp theo để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

Các bài viết liên quan tại đây

Vai trò quan trọng của truyền thông trong phát triển thương hiệu 

Điều gì bắt nguồn từ thuật ngữ giao tiếp? Chúng ta dễ dàng nhận thấy vai trò quan trọng của giao tiếp. Truyền thông có ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển của xã hội và tác động đến nhiều nhóm đối tượng khác nhau và mọi lĩnh vực của đời sống. Hơn nữa, nó còn được biết đến như một chiếc chìa khóa may mắn trong việc hình thành, xây dựng là sự phát triển của thương hiệu cá nhân hay tổ chức.

Định hướng khách hàng: Thông qua các hoạt động truyền thông, bạn dễ dàng tạo dựng niềm tin trong lòng khách hàng và dẫn dắt họ đến với sản phẩm của chính bạn.

Tương tác đa chiều: Ngoài vai trò định hướng khách hàng, truyền thông còn mang lại nhiều lợi ích cho cá nhân hay công ty. Cụ thể, bạn có thể nhận phản hồi từ khách hàng về điểm yếu cũng như điểm mạnh. Từ đó chúng ta có thể thay đổi sao cho phù hợp và hiệu quả nhất.

Những người làm truyền thông cần phải có những kỹ năng nào? 

Giao tiếp là gì là một khái niệm không còn quá xa lạ với các bạn khi đã tham khảo qua phần thông tin trước đó của chúng tôi. Để trở thành một người giao tiếp tốt, bạn phải tích lũy một số kỹ năng sau:

Giao tiếp tốt: Giao tiếp tốt là một thế mạnh của người giao tiếp. Bạn phải khéo léo trong lời nói để có thể thu hút sự chú ý của người nghe vào thông tin bạn đang truyền đạt.

Kỹ năng xử lý tình huống: Dù trong hoàn cảnh nào cũng phải tích lũy kỹ năng xử lý tình huống thành thạo. Đối với một người làm truyền thông, sự lúng túng vì một sự cố nhỏ là một thất bại lớn và điều đó là không thể chấp nhận được.

Ngoại ngữ tốt: Có đầy đủ kỹ năng ngoại ngữ sẽ giúp bạn tự tin và có cơ hội tham gia nhiều chương trình quốc tế. Và đặc biệt có thể thăng tiến lên nhiều vị trí quan trọng trong tương lai.

Mô hình truyền thông

Thực hiện giao tiếp đòi hỏi các yếu tố sau:

1. Nguồn hoặc người gửi nó là để bắt đầu thực hiện giao tiếp. Đó có thể là một người nói, viết, vẽ hoặc thực hiện các động tác. Yếu tố khởi xướng có thể là một nhóm người, một tổ chức truyền thông như đài phát thanh, truyền hình, báo chí, tổ chức tin tức, v.v.

2. Thông điệp là yếu tố thứ hai của giao tiếp.

Thông điệp có thể ở dạng tín hiệu, ký hiệu, mã, mực trên giấy, sóng trong không khí hoặc bất kỳ tín hiệu nào có thể hiểu và trình bày theo cách có ý nghĩa. Điều quan trọng là thông điệp được thể hiện bằng ngôn ngữ mà người cung cấp (nguồn) và người nhận hiểu được. Có thể là ngôn ngữ giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày, ngôn ngữ của công nghệ trong khoa học và công nghệ hay ngôn ngữ của văn học và nghệ thuật. Dù bằng cách nào, một ý nghĩa phải được thể hiện bằng một ngôn ngữ được hiểu trên các phương tiện truyền thông.

3. Mạch truyền dẫn, kênh truyền là yếu tố thứ ba trong truyền thông.

Mạch truyền tải khiến người ta cảm nhận thông điệp thông qua các giác quan. Mạch truyền tải là cách thể hiện các thông điệp con người có thể nhìn thấy qua hình ảnh in ấn hoặc hình ảnh, nghe được qua âm thanh, phương tiện trực quan, truyền hình và các phương tiện nghe nhìn khác như xúc giác, vị giác, khứu giác thông qua các vật mẫu, hiện vật thí nghiệm.

4. Người nhận là yếu tố thứ tư trong giao tiếp. Đây là người nghe, người xem, người giải mã, người giao tiếp. Hoặc cũng có thể là một người, một nhóm, một đám đông thành viên của một tổ chức hay của một lượng lớn công chúng.

Mục đích của truyền thông là làm cho người nhận biết được thông điệp và có hành động tương tự. Nói cách khác, người phát và khởi xướng giao tiếp khi gửi thông điệp đến người nhận mong muốn rằng họ biết họ có thông tin gì, hành động của họ ảnh hưởng đến thái độ và hành vi của người nhận. Người cung cấp và người khởi xướng phải cố gắng tác động và thay đổi cách suy nghĩ và hành vi của người nhận. Việc tạo ra sự hiểu biết chung, hiểu biết thông qua các phương tiện truyền thông không phải tự nhiên mà có.

Mô hình truyền thông theo giai đoạn

Quá trình giao tiếp diễn ra theo các bước nhất định, chúng ta có thể hình dung qua các mô hình sau:

Hai nhóm người ở phòng A và B không có sự đồng cảm và hiểu nhau.

Những nhóm người này có mối quan hệ giao tiếp chung, nghĩa là họ chia sẻ cùng một tập hợp các tín hiệu về sự chú ý và quan tâm chung.

Những tín hiệu này có thể là ngôn ngữ viết, ngôn ngữ nói, thị giác hoặc chuyển động. Giao tiếp hiệu quả đòi hỏi kinh nghiệm sống của các nhóm người có chung sự chú ý và quan tâm đến cùng sở thích. Sau khi giao tiếp, mô hình giữa nhóm A và B được thể hiện như sau:

Trong mô hình của A và B, không gian sông dành cho hai nhóm người. Phần chồng lên nhau (hình vuông) là môi trường “giao tiếp” giữa hai nhóm. Chính sự giao tiếp (tã) này tạo nên hiệu quả trong quá trình giao tiếp.

Mô hình truyền thông của Haroll Laswell

(Harold Lasswell), chính trị gia nổi tiếng người Mỹ đã nghĩ ra nó, được mọi người chấp nhận vì nó đơn giản, dễ hiểu và thông dụng.

Mô hình này bao gồm các yếu tố chính của quá trình giao tiếp, trong đó:

S – Who (nguồn, người gửi): Nguồn, nhà cung cấp, người khởi xướng.

M – Speak, read, write (message): Thông điệp, nội dung thông điệp. C-channel: Theo kênh nào, mạch truyền nào.

R – To someone (recipient): Người nhận, nơi nhận.

E – Effect: Hiệu quả, kết quả của quá trình giao tiếp.

Với mô hình Lass-well này, mọi nghiên cứu đều có thể được tiến hành và tập trung vào các yếu tố này.

Phân tích nguồn (S) (Ai cung cấp?).

Phân tích nội dung (M) (tin nhắn chứa gì?).

Phân tích phương tiện truyền thông (C) (kênh nào được sử dụng và như thế nào?).

Phân tích nhóm mục tiêu (R) (Ai là người nhận?).

Phân tích hiệu quả (E) (hành vi thay đổi như thế nào? Thông tin nào được phản hồi?).

Mô hình truyền thông của Claude Shannon

Theo lý thuyết thông tin và điều khiển học của Claude Shannon và nhiều nhà nghiên cứu khác, quá trình truyền thông còn được bổ sung bởi hai yếu tố: Tiếng ồn và phản hồi. Như vậy có thể bổ sung mô hình của Harold Laswell như sau:

Phản hồi được hiểu là tác dụng ngược của thông tin từ phía người nhận trên người đưa tin. Phản hồi là yếu tố cần thiết để điều khiển quá trình truyền thông, làm cho quá trình truyền thông diễn ra liên tục từ nguồn phát đến đối tượng tiếp nhận và ngược lại. Nếu không có câu trả lời, thông tin là một chiều và xâm nhập.

MÔ HÌNH TRUYỀN THÔNG

Sự khác biệt giữa truyền thông đại chúng và truyền thông đa phương tiện 

Như đã nói ở trên, truyền thông là một lĩnh vực tương đối rộng bao gồm các chuyên ngành phụ liên quan. Trong phần này, chúng tôi chủ yếu sẽ giới thiệu cho bạn khái niệm về truyền thông đại chúng và đa phương tiện. Đồng thời, đưa ra mối liên hệ giữa 2 loại hình truyền thông này giúp bạn hiểu rõ ràng mối liên hệ giữa 2 khái niệm truyền thông là gì.

Truyền thông đại chúng là gì?
Truyền thông đại chúng là quá trình trao đổi thông tin tới một số lượng lớn khán giả khác nhau thông qua công nghệ truyền thông riêng biệt. Đối với chuyên ngành này, sinh viên sẽ được định hướng cụ thể về vai trò cũng như cách sử dụng các phương tiện truyền thông như báo chí, phim ảnh hay hình ảnh… Hiệu quả của truyền thông đại chúng tương đối lớn trên diện rộng và đôi khi tạo nên một làn sóng mạnh mẽ giúp người tiếp nhận thay đổi kiến ​​thức một cách nhanh chóng.

Đa phương tiện là gì?
Đa phương tiện là quá trình sử dụng công nghệ hiện đại để tạo ra các sản phẩm truyền thống như phim ảnh hay hình ảnh nhằm gây hứng thú, thiện cảm cho người tiếp nhận khi tiếp cận nội dung truyền thông.

Mối quan hệ giữa truyền thông đại chúng và đa phương tiện là gì?
Qua phần khái niệm mà chúng tôi đã đưa ra trước đó, chúng ta có thể thấy rõ sự tương đồng và bổ sung lẫn nhau giữa hai lĩnh vực giao tiếp này. Truyền thông đa phương tiện là công cụ để thực hiện và phát triển truyền thông đa đại chúng. Giúp thông điệp của chương trình truyền thông đến được với nhiều khán giả hơn với nội dung và hình ảnh phản ánh chân thực.

Các yếu tố cơ bản của quá trình truyền thông 

Giao tiếp liên quan đến 9 yếu tố – lần lượt là các bước của quy trình giao tiếp cơ bản:

• Người gửi: Bên gửi tin nhắn cho bên kia (còn được gọi là nguồn liên lạc)
• Mã hóa: Quá trình biến ý tưởng thành biểu tượng
• Thông báo: Một tập hợp các ký hiệu được truyền bởi bên khởi tạo.
• Giải mã: Quá trình mà người nhận gán ý nghĩa cho các ký hiệu được gửi bởi người gửi.
• Phương tiện: Bao gồm các kênh liên lạc qua đó thông điệp truyền từ người gửi đến người nhận
• Bên nhận: Là bên nhận thông tin do bên kia gửi đến.
• Phản hồi: là tập hợp các phản ứng mà người nhận nhận được sau khi nhận được tin nhắn.
• Phản hồi: Là 1 phần phản hồi của người nhận sau khi nhận được tin nhắn.
• Nhiễu: Là những yếu tố làm sai lệch thông tin trong quá trình truyền dẫn dẫn đến việc bên nhận nhận được 1 thông điệp khác nhau.
• Truyền thông (Communication) là gì? Các mô hình truyền thông cơ bản

Các lý thuyết truyền thông được áp dụng phổ biến 

Khi triển khai truyền thông, người thực hiện sẽ vận dụng các lý thuyết và cách biến đổi truyền thông sao cho phù hợp nhất với mục đích của công ty.

Lý thuyết giao tiếp: Viên đạn ma thuật
Lý thuyết viên đạn ma thuật (hay còn gọi là kim tiêm) cho rằng phương tiện truyền thông có ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ đến khán giả và công chúng.

Con người sẽ phản ứng giống nhau trước những tác động bên ngoài.

Thông điệp truyền thông được đưa vào, bắn thẳng vào công chúng.

Tác động của thông điệp truyền thông là ngay lập tức và mạnh mẽ với những thay đổi đáng kể về hành vi.

Công chúng thụ động và bất lực trước ảnh hưởng của truyền thông

Ví dụ, Trung Quốc đang quảng cáo Biển Đông là của riêng mình bằng cách phát video về đường này 120 lần một ngày tại Quảng trường Thời đại ở Hoa Kỳ. Có thể bạn không để ý và không tin, nhưng khi bạn tiếp xúc và tác động nhiều lần, bạn sẽ dần nhận ra đó là sự thật. Các phương tiện truyền thông mang tính mị dân và khiến công chúng bị nhiễm bệnh và thụ động.